Çağımızın hastalığı kanser, yaş ve cinsiyet farkı gözetmeksizin her bireyde görülebilmektedir. Hayati riske neden olan ve dünyada en sık görülen hastalıklarından birisi olan kanser, anne olma hayali kuran kişilerde endişe kaynağı olabiliyor.
Anne olmayı düşünen ya da hamile bir kadın kansere yakalanabilmektedir. Kanser teşhisi konan kadınların ortak sorularından biri; “Kanser hamileliğimi nasıl etkileyecek?” şeklinde oluyor. Özellikle hamilelik döneminde meme kanserine sık rastlanıyor. Tanı testlerinin en uygun şartlarda kullanılması erken tanı ve tedavi seçeneklerine olanak vermekte ve sağlıklı bir şekilde anne olabilmeyi mümkün kılabilmektedir.
Gebe kadınlarda kanser nasıl tespit edilir?
Hamile kadınlarda kanserin saptanması daha zordur. Zira, fetus büyüdükçe hamile kadınların vücutlarında birçok değişiklik meydana gelir. Yani hamile kadınlarda hormonlar bebeklere güvenli ve büyümeye elverişli bir ortam hazırlayabilmek için vücut sistemini değiştirmeye başlar. Bebeğiniz için gerekli olan bu değişimler baş ağrısı, mide bulantısı, şişkinlik, yorgunluk veya sırt ağrısı gibi rahatsızlıklar verebilir. Bu değişim aynı zamanda fiziksel ve duygusal yorgunluğa da neden olabilir. Hamilelikte normal karşılanan tüm bu değişiklikler kanserin en yaygın belirtilerinden de olabilir. Nitekim gebelikte kanser tanısı bulantı, karında şişkinlik, halsizlik gibi semptomların ve muayene bulgularının gebelik şikayetleriyle maskelenmesi sonucunda gecikebilmektedir.
Kanserin bir kişinin hamileliğinde erken teşhis edilebilmesi için en önemli husus kişinin hekimiyle etkili bir iletişim içinde olmasıdır. Bir kadın hamileliği sırasında kansere bağlı olabilecek herhangi bir semptom yaşarsa bu durumu kadın doğum uzmanı ile görüşmeli veya mümkün olan en kısa sürede bir hekime başvurmalıdır.
Hamile kadınlar arasında ne tür kanserler yaygındır?
Hamile kadınlarda en çok meme kanseri görülmektedir. Meme kanseri yaklaşık 3000 hamile kadından 1’inde görülebilmektedir. Gebe kadınlar ayrıca rahim ağzı kanseri, tiroid kanseri, Hodgkin lenfoma, Hodgkin dışı lenfoma, melanom veya gestasyonel trofoblastik tümörden de etkilenebilir.
Hamilelikte tanı testleri ve tedavi yöntemi güvenli midir?
Gebelikte tanı testleri olarak görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.
X-ışınları gözle görülmeyen ve iyonizan radyasyon içeren ışın demetleridir. 1895 yılında Alman fizikçi W. Conrad Roentgen tarafından bulunmuştur. Bu nedenle “Röntgen ışınları” olarak da adlandırılır. Bu ışınlar vücuttan geçme özelliğine sahiptir. Ancak vücuttan geçerken vücudun farklı bölgelerinde farklı derecelerde değişime uğrarlar. X-Işınlarındaki radyasyonun fetüse zarar vermeyecek kadar düşük olduğu kanıtlansa da birçok doktor daha dikkatli olmak için pelvik bölgeyi mümkün olduğunca kurşun bir bariyer ile korumaya almaktadır.
BT taramaları ise daha yüksek miktarda radyasyon yaymaktadır. Kafanın veya göğüsün BT taramaları gebelik sırasında güvenli olabilir. Zira fetüsü doğrudan radyasyona maruz bırakmazlar. Gerektiğinde kadınlar BT taramasında karın kapsayan bir önlem kullanabilir. BT taramaları karın veya pelviste mutlaka gerekliyse ve tıbbi ekip ile görüşülerek yapılabilir.
Kanser teşhisinin hamileliğin erken haftalarından ortaya çıkması durumunda gebeliğin sonlandırılması uygun görülmektedir. Ancak ikinci ya da üçüncü üç aylık dönemde gebe olunması halindeyse hastanın durumuna uygun ilaçlarla tedaviye başlanması gerekmektedir. Radyoterapi uygulanamayan anne adayına kemoterapiyle başlayan tedavi süreci, doğumun ardından ameliyat ve ışın tedavisiyle devam ederek bu hastalığı anne olduktan sonra yenmesi sağlanmaktadır.
Kanser hamileliğimi nasıl etkiler?
Kanserin kendisi anne karnında büyüyen bebeği nadiren doğrudan etkiler. Kemoterapi ilk trimesterde (Gebeliğin 40 hafta (9 ay ve 10 gün) olduğunu düşünürsek ilk trimester 12 haftanın sonuna kadar olan süreyi kapsamaktadır) uygulanırsa bu durum gebelik kaybına neden olabilir. İlk trimesterden sonra kemoterapinin uygulanması çok daha az risk (erken doğum) oluşturur. Bebek doğduktan sonra anne kanser tedavisine devam edebilir. Bununla birlikte kemoterapi alıyorsa bebek emzirilmemelidir. Tedavi sürecinde ve tedavi bittikten sonra meme kanserli hastaların yüzde 70-80’inde hormon hapları kullanıldığı için emzirme önerilmemektedir. Ancak tedavinin tamamlanmasından ya da hormon tedavisinden sonra anneler bebeklerini gönül rahatlığı ile emzirebilir.
Sonuç olarak kanserin tedavisi ile ilgili araştırmalar ve bilimsel çalışmalar sürekli gelişerek devam etmektedir. Gelişen tıbbi, teknolojik imkanlar ve tedavi sırasında uygulanan doğru yöntemler sayesinde kanserli hastalarda gebelik sonuçları da olumlu şekilde etkilenmektedir.
